21/11/2023
Perdu (Kloveniersburgwal 86)
20:00 t/m 22:00

Het vertederende denken van Isabelle Stengers

Joost de Raeymaecker, Nathanja van den Heuvel, Jesse Havinga

Ze wordt wel de belangrijkste levende Franse wetenschapsfilosoof genoemd, en dat terwijl ze uit België komt: Isabelle Stengers. Nog een land noordelijker – in ons eigen Nederland – kennen maar weinigen haar naam. Zoals je muzikanten hebt die voornamelijk worden bewonderd door andere muzikanten, lijkt ook Stengers slechts bekend te zijn bij een select groepje denkers. Dat is jammer.

Haar werk raakt aan een reeks belangrijke hedendaagse kwesties: de relatie tussen wetenschap, technologie en claims van vooruitgang; hoe ons te wapenen tegen een ‘groen’ kapitalisme dat zelfs uit het vooruitzicht van planetaire destructie een slaatje weet te slaan; en de elke dag relevantere vraag hoe we een koloniale erfenis niet alleen kunnen herkennen en benoemen, maar ook actief kunnen erven en omvormen - óók binnen de westerse filosofie. Al deze kwesties doordenkt Stengers op een manier die - in de woorden van één van onze sprekers - vertederend zou werken.

Stengers’ werk is een intellectuele detox-kuur. Een kuur tegen een hardnekkig soort wetenschappelijke rationaliteit, die ons nog altijd in de greep houdt, en tevens tegen een superioriteitsdenken, dat haast onzichtbaar zit ingebakken in de meest goedbedoelde praktijken. Heel anders dan het beeld van een “spa” doet vermoeden, is Stengers’ ‘ontgifting’ behoorlijk veeleisend. Uiteindelijk kom je wel naar buiten met een frisse kop, al je moet je wel eersteen weg banen door Stengers’ pincetterige precisie en haar vaak lange zinnen.

Op deze avond plukken we uit Stengers’ werk. We maken kennis met haar gedachtegoed, maar niet door een overzicht van haar oeuvre te geven. Eerder zullen we ons afvragen welke elementen uit haar werk resoneren met de vragen van nu. Dat doen we met Joost de Raeymaecker, Nathanja van denHeuvel en Jesse Havinga.

Over de sprekers

Joost de Raeymaecker is architect en filosoof en doet promotieonderzoek aan de Erasmus Universiteit naar het principe van de toereikende grond in het werk van William James en Henri Bergson onder de titel: ‘The Principle of Sufficient Reason: from critique to care.’

Nathanja van den Heuvel promoveerde aan de Universiteit Leiden met een proefschrift op het vlak van de continentale wijsbegeerte. Ze werkte als docent aan onder meer Universiteit Leiden, ArtEZ AKI en Willem de Kooning op het gebied van de feministische filosofie, postmodernisme, ecofilosofie en de filosofie van het spel. Sinds 2022 bekleedt ze aan de faculteit geesteswetenschappen van de VU Amsterdam de functie van PhD adviseur.

Jesse Havinga is filosoof uit Groningen, werkzaam bij deHanzehogeschool waar hij zich bezighoudt met de ethiek en politiek van het sociaal werk. Hij zit in de redactie van Wijsgerig Perspectief en mede-organiseert af en toe iets onder de noemer van de filosofische Praatshow. Hij is geïnteresseerd in de filosofische antropologie en politieke ecologie. Voor een serie essays onderzoekt hij nu – in een heel kleine notendop – of hij niet beter boer kan worden.

De avond wordt georganiseerd in samenwerking met Wijsgerig Perspectief, dat recent een nummer uitbracht over het werk van Isabelle Stengers, en met de Society for Women in Philosophy (SWIP).

Overige Informatie