J.J. Anderson, Bransen, E. Cuypers e.a. • Vrijheid, noodzaak en liefde
Een kritische inleiding tot de filosofie van Harry Frankfurt

Harry Frankfurt is een grote naam in de Angelsaksische filosofie. Zijn invloed reikt ver en zijn werk wordt besproken door tal van bekende filosofen.

Aristoteles • Over het geheugen, de slaap en de droom
Parva naturalia

Aristoteles was een pionier op velerlei terrein van wetenschap en wijsbegeerte -- zo ook op dat van de psychologie. In het verlengde van zijn fundamentele werk Over de ziel, waarin hij de basisfuncties van levende wezens uiteenzet, wijdt hij speciale studies aan het geheugen en de herinnering, slapen en waken, dromen en het voorspellen van de toekomst in de slaap.

Aristoteles • Over melancholie

'Waardoor komt het dat alle mannen die uitzonderlijk zijn geweest in de wijsbegeerte of politiek of de literatuur of de kunsten, melancholici blijken te zijn?'

J.H. van den Berg • De kop van de bromvlieg
Een metabletische gevalsstudie

Tussen wetenschap en alledaagse ervaring is sedert de achttiende eeuw een afstand ontstaan. Deze afstand is de uitkomst van de strijd tegen het wonderbaarlijke -- een steeds weer terugkerend thema in het metabletische werk van Van den Berg.

Henri Bergson • Lachen

Volgens de filosoof en Nobelprijswinnaar Henri bergson (1859-1941) is iets komisch als een levend organisme iets van een automaat krijgt. Deze even simpele als plausibele stelling werkt hij uit in het invloedrijke opstel Lachen. Nog steeds is het een van de meest gelezen en meest verkochte studies van het komische.

Maarten van Buuren • Kikker gaat fietsen!
Of over het leed dat leven heet

Het verhaal van een vooraanstaand intellectueel die in een depressie raakte - en daar weer uitkwam

Lieven de Cauter • Archeologie van de kick
Over moderne ervaringshonger

De moderne mens is verslaafd aan ervaring. Hij verzamelt belevenissen: door avonturen en avontuurtjes, toerisme, sport, door snelheidsmachines, verdovende middelen. Wellicht onder druk van de technologie en het alsmaar versnellende levensritme zoekt hij naar steeds sterkere prikkels. Deze verheviging is af te lezen aan de opeenvolgende nieuwe woorden voor de gewaarwordingen: sentimentaliteit, belevenis, inleving, shock, kick.

Arnold Cornelis • Logica van het gevoel
Filosofie van de stabiliteitslagen in de cultuur als nesteling der emoties

In dit originele en baanbrekende werk in de filosofie en de sociale theorie van de kennis worden de kaarten van de werkelijkheid grondig geschud en opnieuw gelegd door de meesterhand.
Achter dit werk gaan meer dan twintig jaar onderzoek en onderwijs schuil.

Arnold Cornelis • Rustpunten van de geest
Filosofie van gezondheid, waarden en zingeving

Rustpunten van de Geest, het laatste boek van Prof. dr. A. Cornelis, is tevens het laatste deel van een trilogie over de logica van het gevoel.
Een rustpunt van de geest is in de eerste plaats het gevoel. Het heeft de gedaante van geluk.

Antonio R. Damasio • Ik voel dus ik ben
hoe gevoel en lichaam ons bewustzijn vormen

In dit ambitieuze en vlot leesbare boek schetst Antonio R. Damasio zijn briljante hypothesen over het ontstaan en de vorming van het menselijk bewustzijn. In de traditie van grote denkers als Spinoza, Hobbes en Darwin benadrukt hij het grote belang van natuurlijke selectie en evolutie voor zijn theorie dat de menselijke geest ontsproten is uit biologische wortels. Damasio maakt ruimschoots gebruik van neurolopsychologische experimenten en klinische ervaringen met patiënten.

Antonio Damasio • De vergissing van Descartes
Gevoel, verstand en het menselijk brein

Uw hersenen hebben uw emoties nodig. Uw hersenen denken, berekenen en beslissen, maar dat zijn dezelfde hersenen die lachen, huilen, liefhebben of verafschuwen. Antonio R. Damasio is hoogleraar neurologie aan de Universiteit van Iowa. Hij put uit zijn ervaringen met patiënten om te laten zien hoe het ontbreken van gevoel ons denkvermogen kan aantasten, en welke rol de emoties spelen bij de vorming van ons wereldbeeld. De vergissing van Descartes is zowel in menselijk als in wetenschappelijk opzicht een wijs boek, dat getuigt van groot optimisme en vertrouwen in de menselijke geest.

Antonio Damasio • Het gelijk van Spinoza

Wat gebeurt er in de hersenen wanneer we de mentale verschijnselen ondergaan die we gevoelens noemen? En wat is eigenlijk het nut van gevoelens, op individueel en sociaal vlak?
Damasio's stelling is dat emoties manifestaties zijn van lichamelijke reacties op gebeurtenissen binnen en buiten het lichaam.

Trudy Dehue • De depressie-epidemie
Over de plicht het lot in eigen hand te nemen

Trudy Dehue bespreekt de geschiedenis van neerslachtigheid. Is depressie een biologisch bepaalde ziekte die nu pas goed herkend en behandeld wordt? Praten de hulpverlening en de farmaceutische industrie ons psychische stoornissen aan? Of bracht de verzorgingsstaat mentale kleinzerigheid op grote schaal?

Descartes • Een warmte om het hart
Liefdesbrieven aan Descartes

Descartes (1596-1650) is geroemd en verguisd om zijn dualisme – de theorie dat lichaam en ziel twee verschillende substanties zijn. Veel minder bekend is zijn theorie van de hartstochten (passies, emoties en gevoelens).

Descartes • De passies van de ziel

Les passions de l'âme, Descartes' laatste werk, werd in het najaar van 1649 tegelijkertijd in Parijs en in Amsterdam gepubliceerd. Descartes (1596-1650) behandelt hierin de 'passies' van de ziel, dat wil zeggen alle toestanden van de ziel die te beschrijven zijn als de passieve gewaarwording van een heftige en ongewone beweging in het lichaam. Het gaat om specifieke gevoelens als liefde, haat, vreugde en verdriet, maar ook om moed, lafheid en trots.

Jos Dirkx & Nelleke Nicolai (red.) • Depressie & psychodynamiek

De opmars van depressie lijkt niet te stuiten,ondanks verschillende evidence-based behandelmethoden.Maar is depressie wel een ziekte en komt het echt zoveel voor,of hebben we gewoon verdriet een psychiatrisch etiket gegeven? Missen de huidige behandelingen mogelijk iets essentieels?

Leone Ebreo • Gesprekken over de liefde

Wat is liefde? Deze fascinerende vraag, ontelbare malen door filosofen gesteld en beantwoord, vormt het onderwerp van het invloedrijke 'Gesprekken over de liefde' van Leone Ebreo (ca. 1460-1525). Ebreo, een Joodse intellectueel en begaafd arts, verzamelde gedachten over liefde uit verschillende culturen en leerde haar vanuit verschillende perspectieven te beschouwen: liefde was in zijn ogen een onderwerp voor de wetenschap, maar ook voor de theologie, de metafysica en zelfs voor de astrologie.

Paul Ekman • Gegrepen door emoties
Wat gezichten zeggen

Met nieuw hoofdstuk over leugens en emoties
Winnaar Intermediair Wetenschapsboekenprijs 2004

Sigmund Freud • Het onbewuste

Met het onbewuste introduceerde Freud een begrip dat alle facetten van ons doen en denken doordesemt. Zijn belangrijkste verhandeling hierover, ‘Het onbewuste’, verschijnt nu met elf andere teksten als zesde deel van De Kleine Sigmund Freudbibliotheek.

Margret Hampe & Michael Hampe • Het volmaakte leven
Vier bespiegelingen over geluk

Waarom voelen we ons zo zelden gelukkig terwijl er zo veel slimme recepten voor een gelukkig leven bestaan? Filosoof Michael Hampe gaat in dit meesterwerk van verhalende filosofie op zoek naar een antwoord.

Sam Harris • Het huidige moment
Spiritualiteit zonder religie

Het huidige moment is een gids voor iedereen die op zoek is naar spiritualiteit zonder religie. Het is een pleidooi voor mindfulness en meditatie als rationele oefening op basis van neurowetenschap en psychologie.

In dit baanbrekende boek toont Sam Harris aan dat er bij het begrijpen van de realiteit meer komt kijken dan wetenschap en seculiere cultuur doorgaans erkennen. Dit boek is deels een persoonlijk relaas, deels een zoektocht naar de wetenschappelijke fundamenten van spiritualiteit.

Walter van Herck, Harald van Veghel, Desirée Berendsen (red.) • Bewogen hart, verstilde ziel
Filosofische essays over religie en emotie

Een neerslag van recent onderzoek naar religie, emoties en passies van een aantal academici uit Vlaanderen, Nederland, Finland en Groot-Brittannië.

Joke J. Hermsen • De liefde dus

Parijs, zomer 1785. In de stad heerst een grimmige sfeer. Het hongerende volk mort over de decadente levensstijl van Louis XVI en de spilzucht van Marie-Antoinette. De koning probeert zijn greep op het land te behouden door zijn tegenstanders zonder vorm van proces in de Bastille op te sluiten.
De Nederlandse schrijfster Belle van Zuylen reist in het geheim af naar deze politieke slangenkuil, op de vlucht voor een onmogelijke liefde. Vanwege aanhoudende fysieke klachten besluit zij haar heil te zoeken bij de even befaamde als omstreden arts en alchemist graaf Balsamo Cagliostro.

Frans Jacobs • Twaalf emoties
Filosofische bespiegelingen

Wat zouden filosofen te zeggen kunnen hebben over emoties? Emoties zijn hoogstpersoonlijke aangelegenheden, waarvan de betrokkene zelf al weinig snapt. Het is toch niet de taak van een filosoof om raadselachtige zielenroerselen op te kloppen?

Frans Jacobs • Een filosofie van emoties en verlangens

De mens wordt door verlangens gedreven en door emoties aangedaan. Je talenten willen ontwikkelen is een verlangen. De meevallers en tegenvallers die je al doende tegenkomt, zorgen voor emoties. En tussen verlangens en emoties staat de deugd, die je leert omgaan met je emoties en je verlangens stuurt.

Stine Jensen • Het broekpak van Olivia Newton-John Stine Jensen
of Tegen de liefde

Ware liefde! We dichten onszelf een gelukkig bestaan toe met degene die we niet hebben. De bedwelmende liefdesleugen wordt stevig gevoed door tijdschriften, films, muziek en boeken waarin verhaald wordt over ware romantische liefde.

Marte Kaan • Lang leve de liefde

Waarom is verliefdheid behalve mooi toch vooral ook vreselijk?Hoe komt het dat gevoelens van lust zo eenzaam maken? Waarom kun je in een relatie door grenzeloos obsessieve jaloezie verteerd worden? Hoe komt iemand zover dat hij zijn geliefde vermoordt terwijl hij wel van hem houdt? Kortom, waarom doet iets moois als liefde zoveel pijn?

Søren Kierkegaard • De ziekte tot de dood

De ziekte tot de dood is een boek over het zelf, over de geest, over bewuste en onbewuste vertwijfeling, die soms plotseling aan het licht komt als ongeluk ons treft, of juist geluk.

Søren Kierkegaard / Vigilius Haufniensis • Het begrip angst

Vigilius Haufniensis (de 'wachter' van Kopenhagen), was de eerste die in de wijsgerige antropologie het onderscheid tussen vrees en angst nauwkeurig formuleerde en hanteerde: vrees betekent dat men bang is voor iets concreets, angst dat men bang is voor iets onbekends. Angst slaat op wat mogelijk is, maar er (nog) niet is. Rond het centrale thema van de angst snijdt Vigilius Haufniensis een hele reeks thema's aan die in de latere geschriften van Kierkegaard uitgewerkt worden.

La Rochefoucauld • Maximen
Bespiegelingen over menselijk gedrag

Drie leden van de salon van markiezin van Sablé, waaronder De Sablé zelf, Jacques Esprit en La Rochefoucauld werkten aan een bundel maximen die bekend staat als het ‘manuscript van Liancourt’. De maximen, afgeleid van maxima sententia, uiterst beknopte spreuken, moesten aan drie voorwaarden voldoen: kernachtig zijn, algemeen menselijke gedragingen betreffen, en een pointe bevatten die hun spelkarakter (en later hun literaire succes) garandeerden.

Dalai Lama en Paul Ekman • Emotioneel bewustzijn
over het bereiken van psychologisch evenwicht en compassie

Wat zegt de wetenschap over het effect van mindfulness? Kun je compassie voelen met iemand die jou haat? Wat is het nut van vergeven?

Aude Lancelin & Marie Lemonnier • Filosofen, liefde en lust
Van Socrates tot Simone de Beauvoir

Wat vinden filosofen van de liefde? En wat brengen ze er zelf van terecht? Aude Lancelin en Marie Lemonnier vergeleken de leer van twaalf grote denkers met hun werkelijke liefdesleven. Hoe liggen de verhoudingen tussen theorie en praktijk?

Hans Maes & Ted Cohen • Grapje!
Filosofische gedachten over grappen

'Grapje!' is een boek vol grappen en een boek óver grappen. De auteur Ted Cohen houdt erg van een goeie grap, maar is als filosoof ook geïnteresseerd in hoe zoiets werkt: waarom is de ene grap wel leuk en de andere niet? Waarom vertellen mensen graag grappen? Hoe komen grappen tot stand? Wat zijn de ingrediënten van een goede grap? Mag men over om het even wat of om het even wie grappen maken? Kan een moreel aanstootgevende grap toch geslaagd zijn als grap? Waarom maken we grappen over de dood?

Martha Nussbaum • Oplevingen van het denken
Over de menselijke emoties

Oplevingen van het denken is het magnum opus van Martha Nussbaum. Dit meesterstuk is gewijd aan de emoties. Zij laat zien hoe door de eeuwen heen gedacht en geschreven is over de emoties, niet alleen in de filosofie, maar ook in de literatuur en andere kunsten.

Martha Nussbaum • Wat liefde weet
Emoties en moreel oordelen

Martha Nussbaum is een van de meest welsprekende verdedigers van het idee dat ethische reflectie ten dienste moet staan van onze alledaagse pogingen 'goed te leven'. Wat het betekent in een concrete situatie het goede te doen, moet steeds opnieuw worden bepaald in een subtiel proces van morele perceptie en oordeelsvorming.

Carel Peeters • Gevoelige ideeën
Over de andere verlichting

Gevoelige ideeën is een vurig pleidooi voor wat Carel Peeters 'de andere Verlichting' noemt, de Verlichting waarin kunst, literatuur en emoties net zo belangrijk zijn als de ratio.

Jürgen Pieters • De tranen van de herinnering
Het gesprek met de doden

Het gesprek met de doden is een bestendig verlangen in onze cultuur. De tocht naar de onderwereld, de conversatie met gestorvenen en onsterfelijken, de huiver van de historische herkenning, een oneindige bibliotheek van vrienden: Jürgen Pieters heeft een intrigerend thema blootgelegd.

Miriam van Reijen (red.) • Emoties
Van stoïcijnse apatheia tot heftige liefde

Emoties staan sinds twee decennia weer op de filosofische agenda. Als passies werden ze in de geschiedenis van de filosofie overwegend niet alleen als tegenovergesteld, maar ook als inferieur aan de rede gezien. Als er al door filosofen over werd geschreven, was dat vooral negatief en om voor te schrijven hoe de ratio ze zou moeten en kunnen beheersen.

Jean-Paul Sartre • Magie en emotie

n Magie en emotie schetst Sartre de theorie van een nieuwe emotieleer. Emoties als angst, woede en verdriet zijn volgens hem manieren waarmee wij omgaan met zaken in de werkelijkheid die ons te veel worden. Het zijn geen stoornissen die we moeten onderdrukken, maar vormen van zinvol gedrag.

Wilhelm Schmid • Geluk
En waarom het niet het belangrijkste in het leven is

Velen zijn op zoek naar geluk. Maar kan het niet zo zijn dat die voortdurende zoektocht naar geluk ons ongelukkig maakt? Bovendien, geluk is maar een woord. Het gaat erom, wat men eronder verstaat, welke betekenissen aan het woord gegeven worden en men zich realiseert dat er niet zo iets bestaat als ‘het’ geluk.

Coen Simon • Wachten op geluk
Een filosofie van het verlangen

De moderne mens verlangt te veel, tenminste zo luidt zijn zelfdiagnose. Dus storten we ons massaal op zelfontplooiing. Want als we weten wie we zijn, weten we beter wat we echt willen. Alleen zien we een vraag over het hoofd: biedt de wereld ooit wat we willen? Helaas, de wereld is geen etalage vol met waren die onze verlangens kunnen bevredigen. En onze verlangens zijn niet te bevredigen als een legemaag.

Peter Sloterdijk • Filosofische temperamenten

In dit fraaie miniatuur schrijft Peter Sloterdijk zijn eigen filosofiegeschiedenis in korte, briljante tableaus. Een zeer toegankelijk boekje voor alle liefhebbers van het werk van Peter Sloterdijk en voor degenen die dat (nog) niet zijn.

Robert C. Solomon • In Defense of Sentimentality

Philosophy has as much to do with feelings as it does with thoughts and thinking. Philosophy, accordingly, requires not only emotional sensitivity but an understanding of the emotions, not as curious but marginal psychological phenomena but as the very substance of life.

George Steiner • Waarom denken treurig maakt
Tien (mogelijke) redenen

Treurigheid, tristitia of tristesse zijn in het proza van George Steiner altijd al aanwezig geweest: als gedachte, thema en stemming. Deze keer plaatst hij haar echter in het middelpunt van een beschouwing over de grandeur en misere van het denken.

Stuart Sutherland • Irrationaliteit

‘Uiterst boeiend, en zeldzaam goed geschreven.’ – Richard Dawkins
‘Schrikbarend, soms komisch, zeer leesbaar en absoluut betoverend.’ – Oliver Sacks

Rudi te Velde (red.) • In het spoor van Plato’s Symposium
Eros in de westerse cultuur

Wat is toch die liefde – eros in het Grieks – die de grote wijsgeer Socrates zo hartstochtelijk prijst. Kort gezegd: ons verlangen naar schoonheid, in al haar lichamelijke maar vooral ook geestelijke verschijningsvormen. De lofzang op de eros in Plato’s beroemde dialoog Symposium uit de vierde eeuw voor Christus heeft een ongekende doorwerking gehad in de Westerse cultuur en filosofie. Zelfs nu, tweeënhalfduizend jaar later, blijft de tekst ons intrigeren en inspireren.

René ten Bos • Stilte, geste, stem

Dieren praten in gebaren. In zijn nieuwste boek René ten Bos in op deze oude filosofische gedachte. Hij laat zien dat het gebaar een dimensie opent die vooraf gaat aan de taal. Juist daarom wordt het verbonden met een morele oprechtheid die talige wezens kwijt lijken te zijn. Door taal kunnen mensen hun gevoelens immers verborgen houden. Zij kunnen bij verliefdheid, woede of jaloezie bijvoorbeeld zeggen dat er niets of iets anders aan de hand is.

Martin van Hees • Geluk
De hoogste waarde in het leven?

Wanneer zeggen we dat een leven waardevol is? Is ‘Geluk’ een noodzakelijke voorwaarde? En als dat zo is, hoe leid ik dan het leven dat mij het meeste geluk oplevert?
In de filosofie bestaat een eeuwenoude traditie die stelt dat de centrale waarde in het menselijk leven de realisatie van geluk is: ‘het goede leven’ is een gelukkig leven.

Olav Velthuis • Talking Prices
Symbolic Meanings Of Prices On The Market For Contemporary Art

How do dealers price contemporary art in a world where objective criteria seem absent? Talking Prices is the first book to examine this question from a sociological perspective.

Jan Verplaetse • Het morele instinct
Over de natuurlijke oorsprong van onze moraal

"Een belangrijk, razend interessant en zeer betrouwbaar boek over een onderwerp dat misschien wel ons belangrijkste menselijke kenmerk is: moraliteit."- uit het voorwoord van Johan Braeckman

Roland van der Vorst • Hoop
Hoe we door de toekomst worden verleid

Je gaat naar school in de hoop het ooit te gaan maken. Je stemt in de hoop dat de wereld beter wordt. Je trouwt in de hoop samen gelukkig te blijven, maar gaat in therapie om eerst zelf gelukkig te zijn.

Mariëtte Willemsen • Denkbewegingen
Filosofie van de emoties

Als je terugdeinnst voor een enge hond, doe je dat doorgaans uit angst. Als je geld geeft aan een zwerver, dan laat je je vermoedelijk leiden door medelijden. Bij veel dingen die we doen of ervaren, worden we beïnvloed door onze emoties. Soms overvallen ze ons en slaan ze ons lam, maar andere keren zetten ze ons juist aan tot actie en stimuleren ze ons om iets in de wereld te veranderen.